Greqia vlerësohet të jetë shtëpia e disa prej monumenteve dhe siteve arkeologjike më të rëndësishme në botë
Greqia është një vend i pasur me histori dhe kulturë, ku monumentet dhe sitet arkeologjike ofrojnë një pasqyrë në lashtësinë e qytetërimeve që kanë formësuar botën moderne. Me një histori të gjatë dhe të pasur, monumentet e saj – nga tempujt dhe akropolet deri te teatrot dhe pallatet antike – janë dëshmi të lavdishme të një periudhe që ndikoi në zhvillimin e artit dhe shkencës. Nga tempujt madhështorë deri te rrënojat e qytetërimeve që dikur lulëzonin, trashëgimia e Greqisë së lashtë vazhdon të tërheqë vizitorë nga e gjithë bota. Këto mbetje, me një histori që shtrihet mbi 16 mijë vjet, pasqyrojnë inovacionet filozofike, artistike dhe politike që jo vetëm ndikuan botën e lashtë, por edhe atë moderne. Sot, Greqia mbetet një muze i gjallë, ku monumentet dhe vendet arkeologjike qëndrojnë si dëshmitarë të heshtur të një qytetërimi madhështor.
AKROPOLISI I ATHINËS
Akropoli i Athinës është një nga sitet më të njohura dhe simbolikisht më të rëndësishme në Greqi. Ky kompleks monumental, i vendosur mbi një kodër shkëmbore që mbizotëron mbi Athinën moderne, ka shërbyer si një qendër fetare, kulturore dhe politike që nga kohërat e lashta. Akropoli është shtëpia e disa prej strukturave më të famshme të antikitetit, përfshirë Parthenonin, një kryevepër e arkitekturës dorike, ndërtuar mes viteve 447-438 para Krishtit, gjatë kulmit të fuqisë së Athinës nën udhëheqjen e Perikliut.
Parthenoni ishte i dedikuar Athenës, perëndeshës së mençurisë dhe luftës. Kolonat e tij të përsosura dhe skulpturat e zbukuruara – përfshirë Marblat e Parthenonit, të cilat tani gjenden në Muzeun Britanik – përfaqësojnë kulmin e inovacionit arkitekturor grek. Këto skulptura paraqesin skena mitologjike si dhe momente nga jeta fetare dhe qytetare e Athinës. Përveç Parthenonit, Akropoli përmban edhe struktura të tjera madhështore, si Erehteioni, një tempull i ndërtuar në nder të Athenës dhe Poseidonit, i njohur për kolonat e tij karakteristike në formën e Kariatideve. Tempulli i Athenës Nike, i dedikuar perëndeshës së fitores, është një tjetër monument i rëndësishëm, që simbolizon triumfet e Athinës në beteja.
AKROPOLISI I ATHINËS
Knossos është një nga sitet më të rëndësishme arkeologjike të civilizimit minoan, një prej kulturave më të lashta të Evropës, që lulëzoi rreth viteve 1450-1375 para Krishtit. I ndodhur në ishullin e Kretës, ky vend ka shërbyer si një qendër tregtare, politike dhe fetare. Pallati i Knossos është i njohur për labirintin e tij legjendar dhe shpesh lidhet me mitin e Minotaurit – një krijesë gjysmë njeri dhe gjysmë dem, e cila, sipas legjendës, jetonte në një labirint të ndërtuar nga minoanët.
Ky pallat përmban më shumë se 1000 dhoma dhe është ndërtuar në disa nivele. Ai kishte sisteme të avancuara ujësjellësi, kanalizimi dhe ujëmbledhësish, të cilat për kohën e tij ishin tepër të zhvilluara.
Freskat e gjetura në muret e pallatit, si Fresku i Demave dhe Fresku i Princit të Luleve, paraqesin skena nga ritualet fetare dhe jeta e përditshme e minoanëve. Një tjetër aspekt i rëndësishëm i Knossos është roli i tij si një qendër tregtare, ku mblidheshin produkte dhe mallra nga kultura të ndryshme mesdhetare. Kjo tregon për lidhjet e fuqishme tregtare dhe mundësitë e zhvillimit ekonomik të minoanëve. Ky qytet ka luajtur një rol të rëndësishëm në formësimin e zhvillimeve kulturore dhe tregtare në Mesdhe, duke lënë një ndikim të madh në qytetërimet pasuese.
TEMPULLI I POSEIDONIT, SOUNIO
Tempulli i Poseidonit në Sounio, në majën jugore të gadishullit të Attikës, është një nga rrënojat më të njohura të Greqisë antike. Ky tempull, i vendosur mbi një shkëmb që shikon detin Egje, është ndërtuar për t’i dedikuar Poseidonit, perëndisë së detit, dhe shërbente si një qendër fetare dhe një pikë orientimi për marinarët që kalonin në detin Egje.
Ndërsa shumë pjesë të tempullit janë shkatërruar nga koha, kolonat e tij ende qëndrojnë dhe krijojnë një pamje spektakolare mbi detin. Tempulli u ndërtua në shekullin e 5-të para Krishtit dhe ka qenë një vend i rëndësishëm për ritualet fetare, ku njerëzit adhuronin Poseidonin për mbrojtje gjatë udhëtimeve të rrezikshme në det. Pozita e shkëlqyer e tempullit e bën atë një vend të njohur për fotografitë, sidomos gjatë perëndimit të diellit.
TEMPULLI I POSEIDONIT, SOUNIO
Olimpia, e njohur për të qenë vendlindja e Lojërave Olimpike të lashta, është një tjetër vend i rëndësishëm arkeologjik në Greqi. Ky sit ndodhet në Peloponez dhe ishte një qendër fetare dhe atletike, ku atletët nga të gjithë Greqia konkurronin çdo katër vjet për të nderuar Zeusin, perëndinë mbret. Tempulli i Zeusit, ku ndodhej një statujë e madhe e Zeut, është një nga shtatë mrekullitë e botës antike. Edhe pse statuja nuk ekziston më, mbetjet e tempullit mbeten të mahnitshme. Përveç tempullit, stadiumi i lashtë i Olimpias është një tjetër strukturë ikonike. Ai mund të strehojë deri në 40,000 spektatorë dhe është ende në gjendje të mirë. Sot, ky stadium është një vend i njohur për turizmin dhe ofron mundësinë për të vizituar një pjesë të historisë së Lojërave Olimpike, që datojnë që nga viti 776 para Krishtit.
ZONA ARKEOLOGJIKE E OLIMPIAS, OLIMPIA
Akropoli i Lindos është një nga sitet më të bukura dhe më të njohura të ishullit të Rodos, i cili ofron një pamje nga majat e tij shkëmbore që shihen deri në detin Egje. Ky akropol ishte një qendër e rëndësishme fetare dhe kulturore, veçanërisht i njohur për Tempullin e Athenës Lindia, e ndërtuar rreth shekullit të 4-të para Krishtit. Ky tempull është një shembull i shkëlqyer i arkitekturës helenistike dhe është dekoruar me figura mitologjike dhe motive të ndryshme që pasqyrojnë adhurimin e perëndeshës Athea dhe Perëndive të tjera të botës greke. Në majë të akropolit, ndodhet një nga kalatë mesjetare, e ndërtuar nga Urdhri i Shën Gjonit gjatë periudhës së mesjetës, duke ofruar një lidhje mes historisë greke dhe periudhës romake dhe mesjetare..
MYKENEA E LASHTË, PRANË NAFPLIOS
Mykenea, e vendosur në veri të Peloponezit, ishte qendra e civilizimit Mykenas, një kulturë e njohur për fuqinë e saj ushtarake të Greqisë antike, e cila lulëzoi rreth viteve 1600-1100 para Krishtit. Ky qytet antik është veçanërisht i njohur për lidhjet e tij me mitet e Mbretit Agamemnon dhe Luftës së Trojës, që janë të pasqyruara nga Homeri në “Iliadë”. Një nga strukturat më të njohura të Mykenës është Porta e Luanëve, e cila shërben si hyrje në qytet dhe duket sikur dy luanë e mbrojnë hyrjen.
Po ashtu, Varrezat Mbretërore të Mykenës janë të famshme për gjetjet e tyre arkeologjike, përfshirë Maska e Agamemnonit, një nga objektet më të famshme të artit të lashtë, të zbuluara nga arkeologu Heinrich Schliemann në vitet 1870. Palati Mykenas ishte një tjetër strukturë monumentale që i dha këtij qyteti karakterin e tij , kjo strukturë ka një arkitekturë të jashtëzakonshme dhe ka dhoma dhe korridore të gdhendur në shkëmb dhe mermer, duke e bërë atë një shembull të teknologjisë dhe inxhinierisë mykene.
MYKENEA E LASHTË, PRANË NAFPLIOS
Në zemër të Athinës, Harku i Hadrianit është një nga strukturat më të njohura të periudhës romake dhe shërben si një pikë ndarëse mes qytetit të lashtë grek dhe qytetit të ri romak, të ndërtuar nga perandori romak Hadrian në shekullin e 2-të pas Krishtit. Ky monument u ngrit për të festuar zgjerimin e Athinës nga Hadriani dhe renovimin e qytetit nga perandori romak, duke simbolizuar kalimin nga periudha greke në periudhën romake. Në afërsi të Harkut të Hadrianit, gjenden mbetjet e Tempullit të Zeusit, një nga tempujt më të mëdhenj të Greqisë dhe një nga më të mëdhenjtë në botë.
Ky tempull filloi të ndërtohej që në shekullin e 6-të para Krishtit, por përfundimi i tij u realizua vetëm në shekullin e 2-të pas Krishtit gjatë sundimit të Hadrianit. Megjithëse shumë nga kolonat janë rrëzuar dhe mbeten vetëm disa prej tyre, madhështia e strukturës ende mund të vihet re, dhe ajo është një dëshmi e përpjekjeve të mëdha të qytetit për të ndërtuar një monument të përshtatshëm për Zeusin, perëndinë e qiellit dhe zotin e fuqishëm të mitologjisë greke.
HARKU I HADRIANIT DHE TEMPULLI I ZEUSIT, ATHINË
Në rajonin malor të Epidaurus, shenjtoria e Asklipios ishte një nga qendrat më të rëndësishme të shërimit të botës antike. Ky vend ishte një tempull i dedikuar Asklipios, perëndisë së mjekësisë dhe shërimit, dhe ishte një nga vendet më të njohura për të kërkuar kurë për sëmundjet. Ata që vuanin nga sëmundje të ndryshme udhëtonin në Epidaurus në kërkim të kurës dhe shëroheshin me anë të ritualeve dhe terapisë shpirtërore që përfshinin vizita në tempull dhe përdorimin e ujërave shëruese.
SHENJTORIA E ASKLIPIOS, EPIDAURUS
Një nga atraksionet kryesore të Epidaurus është Teatri i Epidaurus, i cili është një nga teatri më të ruajtur të Greqisë dhe ka një akustikë të jashtëzakonshme që mundëson që tingujt e aktorëve të dëgjohen qartë nga çdo kënd i teatrit, edhe kur është mbushur me 14,000 spektatorë. Ky teatër ka qenë një qendër për dramat greke dhe ende sot përdoret për ngjarje kulturore dhe performanca.
