Nuk është hera e parë që të dy vendet kanë diskutuar për secilën temë, me kryeministrin kanadez Mark Carney që i tha me vendosmëri Trump në një takim në Zyrën Ovale më 6 maj se vendi i tij “nuk është në shitje”, por më vonë u tha gazetarëve se është në bisedime me presidentin amerikan për t’u bashkuar me sistemin e ardhshëm të mbrojtjes
Presidenti Donald Trump është ende duke synuar që Kanadaja, shtëpia e një prej ekonomive më të mëdha në botë dhe me një sipërfaqe toke pak më të madhe se ajo e Shteteve të Bashkuara, të bëhet shteti i 51-të, këtë herë duke i ofruar fqinjit verior përfshirjen në një sistem ambicioz të mbrojtjes ajror. Trump e përdori “karotën proverbiale” në një postim të 27 majit në platformën e tij të mediave sociale Truth Social, duke shkruar se ata mund të paguanin miliarda për t’u bashkuar me sistemin e tij të propozuar të mbrojtjes nga raketat “Kupola e Artë”, ose ta merrnin atë falas, nëse heqin dorë nga sovraniteti i tyre. “I thashë Kanadasë, e cila dëshiron shumë të jetë pjesë e Sistemit tonë të mrekullueshëm të Kupolës së Artë, se do të kushtojë 61 miliardë dollarë nëse mbetet një komb i veçantë, por i pabarabartë, por do të kushtojë zero dollarë nëse bëhet shteti ynë i 51-të i dashur”, tha Trump në postim.
OFERTA PËR KANADANË
Nuk është hera e parë që të dy vendet kanë diskutuar për secilën temë, me kryeministrin kanadez Mark Carney që i tha me vendosmëri Trump në një takim në Zyrën Ovale më 6 maj se vendi i tij “nuk është në shitje”, por më vonë u tha gazetarëve se është në bisedime me presidentin amerikan për t’u bashkuar me sistemin e ardhshëm të mbrojtjes. Udhëheqësi republikan pretendoi se Kanadaja po e shqyrtonte ofertën, një pretendim i cili u kundërshtua shpejt nga një zëdhënës i Zyrës së Kryeministrit, i cili i tha CBC më 27 maj se zyrtarët po diskutojnë çështje të sigurisë me SHBA-në, duke përfshirë Kupolën e Artë dhe Komandën e Mbrojtjes Hapësinore të Amerikës së Veriut (NORAD), duke mos hequr dorë nga kombësia e saj. “Kryeministri ka qenë i qartë në çdo rast, përfshirë edhe në bisedat e tij me Presidentin Trump , se Kanadaja është një komb i pavarur dhe sovran, dhe do të mbetet i tillë”, tha zëdhënësi për CBC .
ÇFARË ËSHTË KUPOLA E ARTË?
Fillimisht i quajtur “Kupola e Hekurt për Amerikën” nga Shtëpia e Bardhë, sistemi i propozuar amerikan merr frymëzim nga sistemi i njohur shumështresor i mbrojtjes i Izraelit me të njëjtin emër. I zhvilluar në partneritet me SHBA-në, sistemi mbrojtës i Izraelit përbëhet nga një koleksion përgjimesh të raketave me rreze të shkurtër veprimi, predhave dhe mortajave. Së bashku, këto formojnë një rrjetë ose “kupolë” mbrojtjeje ajrore rreth një sipërfaqeje prej rreth 8,500 miljesh katrorë të vendit të Lindjes së Mesme, afërsisht sa madhësia e New Jersey-t. Trump lëshoi një urdhër ekzekutiv një javë pasi mori detyrën duke urdhëruar zhvillimin e sistemit dhe më 20 maj njoftoi një investim fillestar prej 25 miliardë dollarësh në projektin “Kupola e Artë” me bazë në tokë dhe hapësirë. Presidenti tha se sistemi “duhet të jetë plotësisht funksional para përfundimit të mandatit tim”, në vitin 2029.
SI FUNKSIONON?
Plani i Kupolës së Artë synon ta mbulojë vendin me tre shtresa mbrojtjeje ajrore, sipas dëshmisë me shkrim në Senat nga kreu i Komandës Veriore, Gjenerali i Forcave Ajrore Gregory Guillot. Ato janë sensorë për të njoftuar kërcënimet hyrëse, raketa interceptuese me bazë tokësore për të synuar raketat balistike hyrëse dhe sisteme shtesë për të trajtuar kërcënimet në lartësi të ulëta si raketat hipersonike dhe dronët armik. Kupola e Artë synon gjithashtu të përdorë një rrjet prej qindra satelitësh që rrethojnë globin për të rrëzuar raketat armike që vijnë pasi ato ngrihen nga vende si Kina, Irani, Koreja e Veriut ose Rusia. Presidenti ka thënë se programi do të kushtojë 175 miliardë dollarë, megjithatë, parashikimet e pavarura nga Zyra e Buxhetit të Kongresit thanë në një raport të 5 majit se mund të përfundojë duke kushtuar mbi 800 miliardë dollarë gjatë dy dekadave.
