Çfarë dëshiron Izraeli në Siri? Në këtë pikë, ai duket se ka dy mundësi. E para është të negociohet një marrëveshje paqeje me regjimin e ri që i ka hapur derën kësaj mundësie. E dyta është të marrë pjesë në emër të një të ashtuquajture “aleancë minoritetesh” në fragmentimin e fqinjit të saj me objektivin e dyfishtë për ta bërë atë të padëmshëm dhe për ta bërë rajonin një bashkëveprim të mikro-shteteve etno-komunitare, midis të cilave do të ishte padyshim më i fuqishmi
Nga Anthony SAMRANI
Çfarë dëshiron Izraeli në Siri? Në këtë pikë, ai duket se ka dy mundësi. E para është të negociohet një marrëveshje paqeje me regjimin e ri që i ka hapur derën kësaj mundësie. E dyta është të marrë pjesë në emër të një të ashtuquajture “aleancë minoritetesh” në fragmentimin e fqinjit të saj me objektivin e dyfishtë për ta bërë atë të padëmshëm dhe për ta bërë rajonin një bashkëveprim të mikro-shteteve etno-komunitare, midis të cilave do të ishte padyshim më i fuqishmi. A ka vmarrë tashmë një vendim? A kanë për qëllim përfundimin e një marrëveshjeje paqeje nga një pozicion force qindra sulmet e kryera që nga rënia e regjimit të Bashar al-Assad, copëtimi i një pjese të territorit të fqinjit të tij, retorika luftarake dhe kërcënimet për pushtim? Me fjalë të tjera, për ta bindur Damaskun të mos pretendojë ndonjë sovranitet mbi Golanin e aneksuar?
Kjo është një hipotezë. Por duket e pasigurt, për të thënë të paktën: sa më shumë ndërhyn Izraeli, aq më e vështirë do të jetë për Ahmad al-Sharaah të normalizojë marrëdhëniet me të. Prandaj, gjithçka sugjeron që shteti hebraik ka zgjedhur opsionin e dytë.
Për cilën arsye? Sepse vallë ai ka frikë si murtaja se një fuqi islamiste – e cila për më tepër mbështetet nga Turqia – do të zërë rrënjë në kufirin e tij? Apo sepse ai dëshiron ta përdorë këtë moment për të riformësuar rajonin? Në këtë pikë, të dy leximet janë të mbrojtshme, por e dyta po fiton më shumë peshë çdo ditë. Marrëveshja midis Damaskut dhe kurdëve në çdo rast i ka penguar planet e tij. Por tensionet midis Druzëve dhe qeverisë së re i ofrojnë asaj një mundësi tjetër për të ndërhyrë në lojën siriane dhe për të mbjellë përçarje. Ministri i saj i Financave, Bezalel Smotrich, nuk e fsheh këtë “Izraeli do të vazhdojë luftën derisa Siria të shpërbëhet”.
Kush do ta pengojë atë të zbatojë planin e tij? A priori, askush.
Izraeli bën çfarë të dojë ku të dojë, siç e ka dëshmuar për të paktën 18 muaj. Zërat më radikalë brenda saj janë të parët që shqiptojnë monstruozitete. Pastaj këto monstruozitete kryhen, nën një maskë më të pranueshme, në Gaza dhe në Bregun Perëndimor. Mund të thuhet se rasti i Sirisë është i ndryshëm. Se, çfarëdo që të thonë, të mëdhenjtë dhe të mirët e kësaj bote, në fakt nuk interesohen për fatin e Palestinës, gjë që nuk është kështu në rastin e Sirisë. Se plani izraelit shkon kundër dëshirave të Turqisë, Rusisë, Arabisë Saudite, Evropës dhe madje edhe Shteteve të Bashkuara. Ata që vazhdojnë të mbyllin sytë ndaj mizorive të kryera në Gaza për shkak të masakrave të 7 tetorit, nuk mund të bëjnë të njëjtën gjë në Siri. Atje, nuk mund të shfaqet asnjë narrativë alternative: Izraeli sulmon dhe Siria as nuk shqetësohet të mbrohet.
A do të jetë e mjaftueshme kjo për t’i shtyrë fuqitë e lartpërmendura që ta kundërshtojnë këtë politikë destabilizimi këtë herë? A do t’ua hapë kjo sytë ndaj faktit se shteti hebraik nuk dëshiron paqe, siç pretendon, por një luftë të pafundme që nxit evolucionin e tij të brendshëm, obsesionin e tij me sigurinë dhe tundimin e tij hegjemonik?
Shtetet e Bashkuara luajtën një rol të rëndësishëm në arritjen e marrëveshjes midis Damaskut dhe kurdëve, pavarësisht se Akti i Cezarit mbeti në fuqi. Arabia Saudite duket shumë serioze në lidhje me ofrimin e ndihmës financiare për Sirinë. Edhe Evropa po bën një hap në këtë drejtim. Turqia po ashtu, sponsorja e regjimit të ri, nuk ka ndërmend ta lejojë Izraelin të prishë planet e saj. Është vendi më i aftë, ose më saktë, e vetmja fuqi në rajon, për t’i bërë ballë kësaj. Për të gjitha këto arsye, Tel Avivi do të ketë më pak liri veprimi në Siri sesa në Gaza. Megjithatë, nëse ai arrin t’i shkëpusë druzët nga Damasku, situata mund të ndryshojë.
Kjo është arsyeja pse politika “prit dhe shiko” nuk lejohet më. Është koha që të gjithë ata që nuk duan që ky skenar të ndodhë, të zgjohen dhe të marrin pjesë në forcimin e pushtetit të Ahmad al-Sharaah, duke kërkuar njëkohësisht rezultate të prekshme nga ish-xhihadisti në aspektin e respektit për pakicat. Sepse çfarëdo që të mendohet për qëllimet dhe transformimin e tij, presidenti i përkohshëm në mënyrë paradoksale mishëron të vetmen shpresë se Siria nuk do të shpërthejë. Dhe Netanyahu është varrmihësi i saj më i madh.
