Kongoja Lindore është e pasur me ar dhe xehe të tjera të vlefshme si bakri, kobalti, koltan, tantal dhe kallaj, të cilat përdoren në bateri dhe pajisje elektronike. Kjo javë pa përshkallëzimin më të keq të konfliktit të vjetër në Kongon lindore, më i madhi që nga viti 2012
Ndërsa lufta në Ukrainë vazhdon dhe luftimet në Gaza ndezin një krizë në Lindjen e Mesme, vëzhguesit globalë të sigurisë po vëzhgojnë nga afër një pjesë tjetër të botës: Kongon, ku duket se po hapet një vatër e re lufte. Presidenti i Republikës Demokratike të Kongos, Félix Tshisekedi refuzon bisedimet e paqes derisa Ruanda të tërheqë trupat e saj nga lindja e vendit të tij. Rebelët Tutsi nga grupi gueril M23, me mbështetjen e Ruandës, pasi pushtuan qytetin milionerësh të Gomës, po pushtojnë një pjesë më të madhe të lindjes së vendit.
Për më shumë se 30 vjet, që nga gjenocidi në Ruandë në 1994, konflikti në pjesën lindore të pasur me minerale të DR Kongos, e cila kufizohet me Ruandën, ka vazhduar, shpjegon BBC.
Grupe të shumta rebele po luftojnë me ushtrinë kongoleze për kontrollin e 102 milionë banorëve të vendit. Kongoja Lindore është e pasur me ar dhe xehe të tjera të vlefshme si bakri, kobalti, koltan, tantal dhe kallaj, të cilat përdoren në bateri dhe pajisje elektronike. Kjo javë pa përshkallëzimin më të keq të konfliktit të vjetër në Kongon lindore, më i madhi që nga viti 2012, sipas Reuters. Në luftimet e deritanishme, më shumë se 100 njerëz kanë vdekur dhe pothuajse 1000 janë plagosur, raporton AFP.
TENSIONET NË KONGO
Një përparim prej disa javësh nga grupi rebel M23 arriti kulmin me kapjen e Gomës, një qytet kyç prej dy milionë banorësh midis liqenit Kivu dhe kufirit me Ruandën. Luftëtarët e M23 dhe ushtarët e Ruandës hynë në Goma të dielën, duke kapur aeroportin dhe pjesë të tjera të qendrës kryesore tregtare pranë qyteteve të minierave që minojnë xehe të kërkuara si ari, kallaji dhe koltan, një komponent kyç i telefonave celularë, sipas AFP dhe bateri për automjete elektrike.
Tetë vendet e Komunitetit të Afrikës Lindore mbajtën një samit urgjent dhe bënë thirrje për një armëpushim të menjëhershëm në Kongon lindore dhe negociatat e Kongos me M23. Angola ndërmjetësoi një përpjekje të dështuar në bisedime muajin e kaluar, përpara se M23 të niste ofensivën e saj. Tani Angola ka ftuar liderët e Kongos dhe Ruandës në një takim urgjent. Me ndërmjetësimin e Angolës, një marrëveshje armëpushimi u nënshkrua vitin e kaluar, por luftimet rifilluan shpejt.
OFENSIVA E REBELËVE
Këtë javë, Këshilli i Sigurimit i OKB-së bëri thirrje për t’i dhënë fund ofensivës së rebelëve, pa përmendur Ruandën. Udhëheqësit e vendeve të rajonit i bënë thirrje qeverisë së DR Kongos në një samit me videokonferencë që “të hyjë në kontakt të drejtpërdrejtë me të gjitha palët e interesuara, duke përfshirë M23 dhe grupe të tjera të armatosura”. Në një takim urgjent të martën, Bashkimi Afrikan i bëri thirrje M23 që të “lërë armët”, gjithashtu pa përmendur emrin e Ruandës, duke zemëruar Kongon. Kongo, OKB, SHBA dhe Franca pretendojnë se Ruanda ka kontroll mbi M23, por Ruanda e mohon këtë.
PRESIONI NDËRKOMBËTAR
Pavarësisht presionit ndërkombëtar, presidenti kongolez refuzoi të fliste me homologun e tij ruandez, Paul Kagame. Që nga fillimi i konfliktit, presidenti i Ruandës Kagame ka mohuar vazhdimisht se ai mbështet rebelët M23, të cilët janë të pajisur mirë, të armatosur dhe të trajnuar. Luftimet e fundit e intensifikuan krizën tashmë të rëndë humanitare. Sipas OKB-së, ka mungesë të ushqimit dhe ujit, dhe gjysmë milioni njerëz janë detyruar të lënë shtëpitë e tyre që nga fillimi i vitit.
Në fund të vitit 2023, OKB-ja vlerësoi se ka pothuajse shtatë milionë refugjatë dhe të mërguar në DR Kongon, nga të cilët 2.5 milionë janë vetëm në provincën e Kivu-së Veriore. OKB, SHBA, Kina dhe Bashkimi Evropian i kanë bërë thirrje Ruandës që të tërheqë forcat e saj. Megjithatë, përfaqësuesi i Ruandës Vincent Karega i tha AFP se avancimi i M23 do të vazhdojë. Ndoshta deri në Kinshasa, shtoi ai. Autoritetet e Ruandës pretendojnë se qëllimi i tyre është të shkatërrojnë grupin e armatosur FDLR me bazë në DR Kongo.
