Garry Kasparov, kampioni botëror i PCWA (Shoqata Profesionale Botërore e Shahut), u eliminua në raundin e parë të Grand Prix-it të Londrës nga Pentium Genius 2, programi i ri kompjuterik i kompanisë Intel, e cila sponsorizon turneun. Në 10 minutat e para të ndeshjes, ishte kompjuteri që sillej si një fillestar nervoz: hezitime elektrike, ndërprerje të videos, shqetësime të vogla për operatorin, i cili e kontrollonte me vështirësi “gjeniun elektronik”. Por në lëvizjen e 36, ishte Kasparov ai që lëkundte gjurin me nervozizëm, për shkak të avantazhit të humbur. Në të 40-n, ndërsa Kasparov hezitonte për të kërkuar “barazim”, “Genius 2” kaloi në avantazh me dy ushtarë dhe kampionit nuk i mbeti gjë tjetër veçse të dorëzohej në lëvizjen e 56.
Supremacia e njeriut në planetin e shahut u vu kështu në krizë nga ky rezultat befasues, i ndodhur në një ndeshje me 25 minuta kohë për reflektim. Më parë, inteligjenca artificiale kishte fituar disa herë ndaj lojtarëve më të fortë në botë, përfshirë edhe vetë Kasparovin, por në ndeshje me kohë edhe më të shkurtër (pesë apo 10 minuta për të gjithë lojën). Në këtë disiplinë të shahut, e quajtur “blitz”, rëndësi të veçantë kanë teknika dhe shpejtësia, në dëm të reflektimit. Në fakt, lojtari që humbet kohë për të menduar, zakonisht humbet edhe ndeshjen. Në këtë mënyrë mekanike për t’u përballur në 64 katrorët e fushës, kompjuteri ka arritur nivele shumë të larta loje, por nuk kishte ndodhur kurrë më parë që një kampion njerëzor të mposhtej nga një makinë në një ndeshje me kohë “gjysmë të shpejtë”, pra më afër përballjes olimpike, që zgjat katër orë për lojë.
Sfida mes njeriut dhe makinës ka magjepsur breza të tërë. Që në epokën napoleone, ishte shpikur “Turku”, një makinë që dukej e pathyeshme, por në të vërtetë ishte një mashtrim që u zbulua disa shekuj më vonë nga E. A. Poe, i cili dyshoi për praninë e një njeriu të vogël apo të një shahisti pa këmbë, të fshehur mes mekanizmave të rremë të “Turkut”. I pari që humbi bastin kundër një inteligjence artificiale ishte mjeshtri ndërkombëtar i shahut David Levy, një programues i aftë, i cili në vitin 1968 vuri bast 10 mijë dollarë se një kompjuter nuk do ta mundte brenda 10 vitesh. Sot, burime të besueshme vlerësojnë se vetëm një mijë lojtarë mund të konsiderohen më të mirë se kundërshtarët elektronikë. Një shifër kjo ndoshta paksa e ekzagjeruar dhe e lidhur me interesa të veçanta tregtare të një sektori që nuk njeh krizë.
