Zgjedhjet lokale janë një test për ne të gjithë për politikanët, por mbi të gjitha për qytetarët. A do të votojmë për ndryshim të vërtetë, apo do të vazhdojmë të mbajmë gjallë sistemin e lidhjeve të ngushta? A do të shpërblejmë punën e ndershme apo do të ndjekim prapë logjikën e inatit? Nëse duam komuna që ecin përpara, duhet të votojmë me mendje të hapur dhe zemër të ftohtë. Të votojmë për ata që kanë punuar, jo për ata që premtojnë shumë e bëjnë pak. Të votojmë për projektet që i shërbejnë komunitetit, jo për interesat që i shërbejnë individëve
Nga Mr. Hasan BAFTIJARI
Zgjedhjet lokale janë një nga momentet më të rëndësishme të jetës demokratike. Ato janë rasti kur qytetari mund të ndikojë drejtpërdrejt në cilësinë e jetës së përditshme, në mënyrën si menaxhohet komuna, si ndahen buxhetet dhe si zhvillohet komuniteti ku jetojmë. Megjithatë, në shumë raste, vota që duhej të ishte mjeti më i fortë i ndryshimit, kthehet në mjet inati, tifozerie dhe lidhjesh të ngushta.
Në vend që të votohet për programin, për vizionin, për njeriun që ka dëshmuar me punë e përkushtim, shpesh votohet për arsye krejt të tjera kush është më afër nesh, kush është “i joni”, kush na ka bërë ndonjë nder, apo kush na takon nga fisi, lagjja apo interesi. Kjo logjikë, që fatkeqësisht është bërë e zakonshme në shumë vende të Maqedonisë, është një prej shkaqeve kryesore pse zhvillimi lokal mbetet peng i mendësisë së vjetër dhe jo i përparimit.
KUR LIDHJET E NGUSHTA ZËVENDËSOJNË IDETË
Në shumë komuna, zgjedhjet lokale nuk po shihen si garë programesh, por si garë lidhjesh personale. Kandidati që sjell një plan konkret për zhvillim, që ka dëshmuar se mban fjalën dhe se punon për interesin e qytetarëve, shpesh anashkalohet vetëm pse nuk është pjesë e “rrethit të ngushtë”. Ndërsa ai që premton shumë, por nuk ka treguar asgjë në praktikë, përkrahet thjesht se “është nga tonët”.
Kjo e dëmton rëndë kulturën politike dhe i heq kuptimin vetë votës. Vota, që duhej të ishte një akt i ndërgjegjes qytetare, shndërrohet në një shprehje besnikërie ndaj një individi apo grupi. Në këtë mënyrë, qytetari nuk është më gjykues i punës së bërë, por tifoz i një kampi politik.
KUR INATET BËHEN PROGRAM
Një tjetër plagë e madhe e zgjedhjeve lokale është vota e inatit. Shumë njerëz nuk votojnë për të përkrahur dikë që ka punuar, por për të ndëshkuar dikë tjetër. “Vetëm që të mos fitojë ai” kjo është logjika që dëgjohet shpesh nëpër rrugë, kafene e rrjete sociale. Por kjo logjikë e zhvesh demokracinë nga përmbajtja e saj.
Nëse votojmë për inat, humbasim mundësinë për të përzgjedhur më të mirin. Zgjedhjet nuk janë garë hakmarrjesh, por garë vizionesh. Nëse e kthejmë votën në mjet zemërimi, dëmtojmë veten, sepse në fund, ne jemi ata që do të jetojmë me pasojat e atij vendimi.
Inatet nuk ndërtojnë shkolla, nuk hapin vende pune, nuk pastrojnë rrugët dhe nuk përmirësojnë shërbimet. Inatet vetëm e ngurtësojnë shoqërinë në vendnumërim. Dhe ky vendnumërim është më i rrezikshmi: nuk e ndien menjëherë, por e shkatërron ngadalë çdo mundësi për përparim.
TIFOZERIA QË VERBËRON ARSYEN
Në shumë zona, fushatat elektorale ngjasojnë me ndeshje sportive. Kandidatët shihen si “skuadra” dhe votuesit si tifozë që mbajnë anë. Por ndryshe nga futbolli, ku humbja apo fitorja zgjat 90 minuta, në zgjedhje vendimi zgjat katër vjet dhe shpesh ndikon për dekada.
Tifozeria politike është një formë tjetër e verbërisë shoqërore. Ajo na bën të mos shohim realitetin, të mos pranojmë gabimet e “tanëve” dhe të mos vlerësojmë punën e “tjetrit”. Ajo na bën të duartrokasim edhe dështimet, vetëm pse janë të “skuadrës sonë”. Por qytetaria e vërtetë nuk është tifozllëk. Qytetaria është përgjegjësi për veten, për fëmijët tanë, për komunitetin ku jetojmë.
Në një demokraci të pjekur, qytetari pyet: kush ka bërë më shumë për njerëzit? kush ka sjellë rezultate? kush ka qenë i ndershëm në menaxhimin e parasë publike? Por në realitetin tonë shpesh pyetet ndryshe: “Kujt i përket ky?” dhe me atë përfundon çdo debat.
HUMBJA E BESIMIT NË POLITIKË
Kur njerëzit shohin se vota nuk shpërblen punën, por lidhjet; se të ndershmit ndëshkohen dhe të paaftët përkrahen, atëherë humbin besimin. Kjo është arsyeja pse shumë qytetarë nuk dalin fare në votime. “Të gjithë janë njësoj”, “Nuk ndryshon asgjë” janë shprehjet që dëgjojmë gjithnjë e më shpesh. Por problemi nuk është vetëm te politikanët; është edhe te mënyra si votojmë ne.
Nëse ne vazhdojmë të votojmë për lidhje, për inate apo për tifozeri, ne vetë e forcojmë sistemin që ankohemi se nuk funksionon. Zgjedhjet janë pasqyrë e vetëdijes sonë si shoqëri. Nëse pasqyra tregon një realitet që nuk na pëlqen, duhet të ndryshojmë ne, jo vetëm ata që kërkojnë votën.
VOTA SI PËRGJEGJËSI QYTETARE
Vota nuk është dhuratë, as favor për dikë që e njohim. Është përgjegjësi. Është mjeti më i fuqishëm që kemi për të ndikuar në mënyrën si jetojmë. Kur e përdorim me mend, vota mund të ndërtojë rrugë, shkolla, spitale, mund të sjellë pastrim, ndriçim, transparencë. Por kur e përdorim gabim, ajo kthehet në pengesë për zhvillimin tonë.
Nëse një kandidat ka dëshmuar se mban fjalën, se është i përkushtuar, se punon për njerëzit dhe jo për partinë, ai duhet përkrahur pavarësisht nga cila parti vjen. Sepse në fund, nuk është partia që e pastron qytetin, por njerëzit që punojnë në të. Nuk është flamuri politik që zgjidh problemet, por vullneti dhe ndershmëria e atyre që i shërbejnë publikut.
DREJT NJË KULTURE TË RE POLITIKE
Është koha për të ndërtuar një kulturë të re politike një kulturë ku vlerësohet puna, jo propaganda; përkushtimi, jo lidhjet; transparenca, jo favoret. Kjo fillon nga çdo votues që kupton peshën e vendimit të tij. Nëse secili mendon jo vetëm për veten, por për të mirën e përbashkët, ndryshimi bëhet i mundur.
Ne kemi nevojë për qytetarë që mendojnë si ndërtues, jo si tifozë. Për votues që e shohin të ardhmen e fëmijëve të tyre në çdo fletë votimi. Sepse vota nuk është thjesht një kryq në një kuti është një vendim për katër vitet e ardhshme, për cilësinë e ajrit që thithim, për ujin që pimë, për mjedisin ku jetojmë.
PËRFUNDIM: TË VOTOJMË PËR VLERAT, JO PËR INATET
Në fund, zgjedhjet lokale janë një test për ne të gjithë për politikanët, por mbi të gjitha për qytetarët. A do të votojmë për ndryshim të vërtetë, apo do të vazhdojmë të mbajmë gjallë sistemin e lidhjeve të ngushta? A do të shpërblejmë punën e ndershme apo do të ndjekim prapë logjikën e inatit?
Nëse duam komuna që ecin përpara, duhet të votojmë me mendje të hapur dhe zemër të ftohtë. Të votojmë për ata që kanë punuar, jo për ata që premtojnë shumë e bëjnë pak. Të votojmë për projektet që i shërbejnë komunitetit, jo për interesat që i shërbejnë individëve.
Vetëm atëherë, vota jonë do të ketë kuptim. Vetëm atëherë, demokracia do të jetë mjet për zhvillim dhe jo për ndarje. Dhe vetëm atëherë, do të mund të themi me bindje: po, kemi zgjedhur për të ardhmen tonë, jo për inatet e së shkuarës. (koha.mk)
