Zyrtarët e BE-së në momentin aktual gjeopolitik hezitojnë të ofrojnë një datë specifike për zgjerimin e ardhshëm. Për kujtesë, qeveria e mëparshme evropiane, pra Komisioni Evropian (KE), në fakt publikoi një strategji që tregonte saktësisht vitin 2025 si një vit potencial për pranimin e anëtarëve të rinj
Zenel MIFTARI
Shkup, 5 shtator – Në Forumin e Strategjisë së Bled të javës së kaluar, Presidenti i Këshillit Evropian, Charles Michel, propozoi vitin 2030 si një afat kohor me të cilin si vendet anëtare të BE-së ashtu edhe vendet kandidate duhet të jenë gati për zgjerim. Ndërsa fjalimi tregoi se kjo politikë tani është me të vërtetë më e lartë në agjendën e BE-së, çështja nëse do të ketë realisht anëtarë të rinj të BE-së në shtatë vitet e ardhshme është ende e hapur, pasi si BE ashtu edhe shtetet kandidate lëvizin ngadalë drejt një takimi eventual. Zyrtarët e BE-së në momentin aktual gjeopolitik hezitojnë të ofrojnë një datë specifike për zgjerimin e ardhshëm. Për kujtesë, qeveria e mëparshme evropiane, pra Komisioni Evropian (KE), në fakt publikoi një strategji që tregonte saktësisht vitin 2025 si një vit potencial për pranimin e anëtarëve të rinj. Megjithatë, tani BE-ja ishte e kujdesshme që të mos e tepronte këtë vit në mënyrë rigoroze, për ta harruar, sepse ai afat u braktis dalëngadalë.
Prandaj, propozimi i Michel vjen pas vitesh pasigurie në lidhje me gatishmërinë dhe afatin kohor për zgjerim. Kjo bëhet në kuadrin e luftës në Ukrainë, e cila tashmë në fazat e hershme prodhoi parashikime se pranimi i anëtarëve të rinj do të rikthehej në agjendë për shkak të “konsideratave gjeopolitike”. Jo shumë kohë më vonë, Ukraina dhe Moldavia u bënë vende zyrtare kandidate, të ndjekura nga Bosnja dhe Hercegovina. Megjithatë, mbetet e qartë se BE-ja nuk ka arritur ende një konsensus për zgjerimin deri në vitin 2030. Në ditët pas fjalimit të Mishelit, në publik u dëgjuan reagime të ndryshme.
Nga njëra anë, duket se Franca, e cila vetëm pak vite më parë konsiderohej skeptikja kryesore e zgjerimit të BE-së, ka filluar të ndryshojë si qëndrimet, ashtu edhe tonin e saj. Laurence Bunn, ministri i shtetit i Francës për Evropën, i cili gjithashtu mori pjesë në Forumin Strategjik të Bled, tha të martën se “nuk do të ketë siguri dhe stabilitet në BE dhe vendet fqinje pa zgjerim”. Ajo madje shtoi se zgjerimi i BE-së mund të ndodhë më shpejt se 2030, me kusht që BE dhe vendet kandidate të reformohen. Udhëheqës të tjerë të BE-së, duke përfshirë qeverinë pritëse të Sllovenisë, kanë shprehur gjithashtu mbështetje për procesin. Megjithatë, disa ngjarje që ndodhën, ngritën pyetjen nëse ka një marrëveshje dhe koordinim të qartë për këtë çështje. Një ditë më vonë, zëdhënësja e Komisionit Evropian tha se ky institucion nuk është i fokusuar te data, por të punojë me vendet kandidate për plotësimin e kushteve të nevojshme. Disa liderë të Ballkanit Perëndimor, duke përfshirë kryeministrin e Shqipërisë Edi Rama dhe ministrin e Jashtëm të Serbisë, Ivica Daçiç, kanë shprehur skepticizmin e tyre se zgjerimi do të ndodhë deri në vitin 2030. Një problem tjetër serioz në gjithë situatën mbetet gatishmëria e kandidatëve për t’u anëtarësuar në BE. Ritmi i reformës ka qenë i ngadaltë në rastin më të mirë, me disa vende që madje kanë regres në disa fusha. Një zgjidhje e përhershme e mosmarrëveshjes më të rëndësishme dypalëshe në Ballkanin Perëndimor, mes Kosovës dhe Serbisë, duket ende e paarritshme.
Ndryshe, Holanda së bashku me Francën, është gjithashtu një nga vendet anëtare të BE-së që konsiderohen më skeptike ndaj zgjerimit në vitet e fundit dhe shpeshherë kanë qenë këto vende që kanë vendosur veto për anëtarët e rinj. “Pres që Holanda të jetë konstruktive në diskutimet për reformat e brendshme në BE dhe reformimin e procesit të zgjerimit, sepse këto diskutime ofrojnë një mundësi për të përmirësuar funksionimin e BE-së në tërësi, për shembull, procedurat e saj të vendimmarrjes. Por Holanda nuk do të pranojë një qasje të shpejtë ndaj asnjë kandidati nëse kushtet për sundimin e ligjit dhe përputhshmërinë gjeopolitike, dhe inkuadrimi drejt sanksioneve dhe pozitat e jashtme politike të BE-së nuk janë të plotësuara sa duhet”, ka deklaruar Vouter Cverc nga Instituti holandez për marrëdhënie të jashtme. (koha.mk)
